Những điều thú vị đằng sau loạt phim về nữ thiên tài cờ vua

Nguyên tác của Queen’s Gambit: Nội dung mini-series Queen’s Gambit không phải là một câu chuyện có thật, mà được dựa trên tiểu thuyết cùng tên của Walter Tevis. Cuốn Queen’s Gambit lần đầu lên kệ vào năm 1983, tức chỉ một năm trước khi Tevis qua đời. Bản thân nhà văn cũng có kinh nghiệm chơi cờ vua. Walter Tevis bắt đầu chơi cờ với chị gái và lũ trẻ gần nhà. Đã có lúc ông là kỳ thủ hạng C (hạng A là thấp nhất) và giành khoản tiền thưởng 250 USD.

Hình mẫu của Beth Harmon: Beth Harmon là nhân vật hư cấu do Walter Tevis sáng tạo. Chia sẻ với tờ New York Times vào năm 1983, nhà văn cho biết cô giống như lời tri ân ông muốn dành tặng những người phụ nữ đầu óc, bao gồm con gái Julie và dì ông – người đầu tiên tặng Tevis một bộ cờ vua lúc ông 7 tuổi. “Tôi thích Beth bởi sự can đảm và trí óc của cô ấy. Trong quá khứ, nhiều phụ nữ từng phải giấu đầu óc của họ, nhưng giờ thì không”, nhà văn phát biểu. Ở phần ghi chú của tác phẩm, Walter Tevis đã ghi tên một số kỳ thủ cờ vua truyền cảm hứng cho ông, bao gồm Robert Fischer, Boris Spassky và Anatoly Karpov.

Vấn đề của Beth Harmon: Trong nguyên tác và mini-series, Beth Harmon nghiện dùng thuốc. Khi còn nhỏ, Walter Tevis bị bệnh thấp tim. Nhà văn hồi tưởng: “Tôi bị bệnh thấp tim khi còn là một đứa trẻ và phải dùng rất nhiều thuốc lúc ở bệnh viện. Tình tiết Beth bị lệ thuộc vào thuốc trong truyện bắt nguồn từ đó”.

Những viên thuốc của Beth Harmon: Xuyên suốt mini-series, Beth Harmon nghiện một loại thuốc an thần có thể giúp cô chơi những ván cờ tưởng tượng trong đầu. Cái tên “xanzolam” trong Queen’s Gambit là hư cấu. Tuy nhiên, theo Newsweek, loại thuốc có thể được lấy cảm hứng từ chlordiazepoxide hay librium chuyên chữa chứng lo âu hoặc mất ngủ hồi thập niên 1960. Các nhà sáng chế sau này chỉnh sửa công thức thuốc để cho ra đời valium.

Những kế hoạch dang dở: Ngay sau khi tiểu thuyết Queen’s Gambit lên kệ, phóng viên Jesse Kornbluth của New York Times đã giành quyền chuyển thể tác phẩm văn học thành kịch bản phim. Nhưng khi Tevis qua đời năm 1984, bản quyền làm phim được bán cho một hãng lớn. Bẵng đi nhiều năm, tới 2007, nhà biên kịch nổi tiếng Allan Shiach muốn hợp tác với Heath Ledger. Queen’s Gambit lẽ ra đánh dấu lần đầu tiên Ledger đảm nhận vai trò đạo diễn, với minh tinh Ellen Page trong vai chính. Song, cái chết của tài tử The Dark Knight ngay đầu 2008 đã khiến kế hoạch đổ bể. Mãi tới tháng 3/2019, Netflix mới quyết định đầu tư cho mini-series Queen’s Gambit kéo dài bảy tập.

Màn tạm hoãn: Khi Beth chơi trận cuối với Borgov, đại kiện tướng của Liên Xô đã yêu cầm tạm hoãn trận đấu tới hôm sau. Theo đó, Borgov phải viết nước đi tiếp theo của mình và bỏ vào phong bì cho trọng tài niêm phong. Ngày hôm sau, trận đấu tiếp tục từ nước đi đó. Như vậy, cả hai đối thủ sẽ không biết bàn cờ ra sao ở nước đi tiếp theo của họ.

Đằng sau những ván cờ: Anya Taylor-Joy và các bạn diễn hẳn nhận được sự giúp đỡ từ các kỳ thủ cờ vua trong quá trình chuẩn bị cho vai diễn. Trên thực tế, đa số trận đấu trong phim dựa trên những ván cờ có thật. Như trận cuối cùng giữa Beth và Borgov là phỏng lại trận Vasyl Ivanchuk (Ukraine) đấu Patrick Wolff (Mỹ) tại giải Biel Interzonal ở Thụy Sĩ vào năm 1993. Trận đấu ngoài đời có kết quả hòa, nhưng Beth trong phim đã tìm ra nước cờ giúp cô chiến thắng.

Chi tiết Borgov đứng dậy vỗ tay chúc mừng Beth sau khi cô giành chiến thắng gợi nhắc “trận đấu thế kỷ” giữa đương kim vô địch Boris Spassky (Liên Xô) với Bobby Fischer (Mỹ) tại giải vô địch thế giới diễn ra tại Iceland vào năm 1972. Khi Fischer giành thắng lợi, Spassky đã đứng dậy vỗ tay đối thủ cùng khán giả. Những ai đam mê bộ môn cờ vua có thể theo dõi bộ phim Pawn Sacrifice (2014) kể về cuộc đời Bobby Fischer với Tobey Maguire đóng chính và chứng kiến chi tiết này.

Cơ hội trở lại của Beth Harmon: Dù được khán giả yêu mến, cơ hội để nhân vật của Anya Taylor-Joy trở lại gần như là con số 0. Toàn bộ nguyên tác văn học đã được kể qua bảy tập phim với mô hình mini-series. Lần gần nhất Scott Frank – nhà sản xuất của Queen’s Gambit – hợp tác với Netflix là Godless cũng chỉ kéo dài đúng bảy tập. Giám đốc sản xuất William Horberg xác nhận với tạp chí Town & Country rằng Queen’s Gambit đã hoàn toàn khép lại: “Cảnh cuối cùng là cái kết tuyệt đẹp dành cho toàn bộ tác phẩm. Có lẽ chúng tôi nên để khán giả tưởng tượng về những điều tiếp theo đến với Beth”.